Hoa Đà là vị thần y nổi danh bởi kiến thức y học uy thâm, Tài năng của ông được biết đến qua nhiều lần khám chữa cho Lưu Bố, Tào Tháo… xuất thân từ huyện Tiêu, nước Bái thuộc Bạc Châu, tỉnh An Huy ( xưa kia là Dự Châu). Tự là Nguyên Hoá, ông nổi tiếng là một thầy thuốc cuối thời Đông Hán. Cùng Biển Thước, Lý Thời Trân và Trương Trọng Cảnh là Tứ đại danh y nổi tiếng bậc nhất trong lịch sử Trung Hoa. 

Theo sử sách ghi, từ năm 7 tuổi Hoa Đà đã mồ côi cha, gia cảnh khó khăn nên mẹ của Hoa Đà đã gửi ông cho một người bạn của cha là Thái đại phu. Nhận thấy Hoa Đà là một đứa trẻ thông minh, Thái đại phu liền quyết định nhận ông làm đồ đệ. 

          Sau khi được truyền dạy các phương pháp chữa bệnh, Hoa Đà còn du ngoạn khắp nơi nhằm nâng cao y thuật của mình. Mặc dù tinh thông y thuật toàn diện từ ngoại khoa, thủ thuật, thông hiểu kinh thư… Nhưng chưa một lần Hoa Đà được ghi danh bảng vàng. 

          Rất nhiều lần Tể tướng Trần Khuê và Thái uý Huỳnh Uyển đã tiến cử ông ra làm quan nhưng ông đều từ chối. Chính bởi đối với danh y Hoa Đà “Dùng thuốc cứu người mới là đạo“. 

          Hoa Đà được biết đến như một vị “thần y” chữa bách bệnh. Ông tinh thông châm cứu, nội khoa tạp bệnh, ký sinh trùng bệnh, tiểu nhi và các khoa phụ sản đều thành thạo. Trước khi Tây y phát minh ra thuốc gây mê, danh y Hoa Đà đã phát minh ra Ma Phí Tán giúp việc phẫu thuật trở nên dễ dàng, ít gây đau đớn hơn. 

          Dù Hoa Đà sáng tác ra rất nhiều sách y, nhưng rất tiếc hiện nay chúng đều bị thất truyền. Tuy vậy, những cống hiến của ông cũng đóng góp rất lớn cho sự phát triển y học Trung Quốc nói riêng và y học nhân loại nói chung. 

          Hoa Đà còn là một người tu luyện có chí hướng cầu Đạo. Việc tu luyện của Hoa Đà xác thực đã có thành quả, trong sử truyền nói ông “Hiểu dưỡng tính chi thuật, niên thả bách tuế nhi do hữu tráng dung, thì nhân dĩ vi tiên”, ý tứ là, Hoa Đà thông hiểu pháp tu đạo dưỡng sinh, do đó năm ông gần trăm tuổi, trông vẫn rất tráng niên, người đương thời đều nhìn nhận ông là thần tiên. 

          Tiểu thuyết “Tam quốc chí” đặc biệt ái mộ y thuật cao diệu của Hoa Đà, ở đầu chương có miêu tả Hoa Đà “giỏi kê đơn thuốc”, nhưng bất quá chỉ kê một số đơn thuốc, khi phối dược chỉ cần nghĩ trong tâm, không dùng cân. Khi châm cứu cho người, châm kim vào huyệt vị cũng bất quá một vài chỗ, tức khắc có hiệu quả.

          Có câu truyện xưa truyền lại rằng: Có một người sau khi sinh bệnh, tàn phế cả hai chân, không đi lại được, tìm đến Hoa Đà để chữa bệnh. Hoa Đà sau khi chẩn thị, yêu cầu ông ta cởi y phục của mình, sau đó đánh dấu hơn chục ký hiệu phía lưng bệnh nhân, mỗi cái, theo hướng dọc và ngang, cách nhau một hoặc năm thốn không bằng nhau.

          Hoa Đà nói với bệnh nhân: “Tôi sẽ đốt mười thanh ngải cứu lên từng chỗ đã đánh dấu, đợi đến khi vết sẹo lành, ông có thể đi lại được”. Sau này mọi người tra khán lưng của bệnh nhân kia, phát hiện các vị trí trị ngải phân bố đều hai bên cột sống, đối xứng cách nhau 1 thốn, trên dưới thẳng đều nhau, tinh chuẩn như kéo một sợi dây.

          Hoa Đà cũng là một bậc thầy về phẫu thuật, cách đây khoảng 1.000 đến 700 năm, ông đã biết vận dụng thuốc gây mê “Ma phí tán”, thành công thi hành thủ thuật phẫu thuật.

          Thủ thuật phẫu thuật chủ yếu nhằm vào các bệnh uất kết trong cơ thể mà không thể chữa khỏi bằng châm cứu và dược liệu. Đầu tiên Hoa Đà cho uống bột “Ma phí tán” với rượu, sau khi bệnh nhân bất tỉnh và được gây mê hoàn toàn, ông mới mổ bụng hoặc mổ lưng bệnh nhân để hút hoặc cắt bỏ uế vật tích tụ trong cơ thể. Nếu là bệnh đường tiêu hóa, cần mổ ruột, loại bỏ ác uế, rửa sạch sát trùng rồi khâu lại, rồi mới bôi thần cao, chỉ cần 4, 5 ngày là miệng vết thương liền lại, nội trong một tháng có thể hoàn toàn bình phục.

          Mặc dù sống cách chúng ta gần 2000 năm nhưng y thuật của Hoa Đà vẫn khiến người đời phải ca tụng. Đặc biệt là việc điều chế ra ma phí tán, đánh dấu một phương pháp phẫu thuật đầu tiên trên thế giới. 

          Phát minh ra ma phí tán đánh dấu một bước phát triển lớn trong y học

Ma phí tán được coi là thuốc gây mê đầu tiên trên thế giới, theo sử sách ghi chép Ma phí tán là loại ma túy xuất hiện sớm nhất, khi sử dụng sẽ làm cho người dùng không còn cảm giác, lâm vào cảm giác như thuốc mê. Được biết khi một bệnh nhân bị viêm ruột thừa, danh y Hoa Đà cho bệnh nhân uống Ma phí tán. Sau đó ông dùng dao mổ vùng bụng của bệnh nhân, loại bỏ phần ruột bị hoại tử, sau đó khâu lại vết mổ. Ông còn bôi thuốc chống viêm lên vết mổ, sau 4 – 5 ngày vết mổ lành lại và người bệnh đi lại được bình thường. 

          Theo tiểu thuyết Tam quốc diễn nghĩa, danh y Hoa Đà được biết đến tới giai thoại chữa bệnh cho Quan Vũ. Trong một lần Quan Vũ bị tên bắn trọng thương, Hoa Đà cho Quan Vũ dùng Ma phí tán, sau đó mổ vai để nạo chật độc. Rất nhiều người chứng kiến Quan Vũ có thể vừa phẫu thuật mà vẫn bình thản đánh cờ lại càng cảm thán phương pháp trị bệnh của vị thần y này. 

          Ma phí tán gồm các nguyên liệu như: Dương trịch trục 12g, rễ cây hoa nhài 4g, đương qui 4g, xương bồ 12g, sắc tất cả nguyên liệu sau đó uống trước khi phẫu thuật. 

          Với quan điểm chữa bệnh cứu người, bất kể giàu nghèo, sang hèn. Đối với ông bất kể người bệnh nào cũng xứng đáng được chữa trị. Các bệnh khó chữa khi đến tay của ông cũng đều dược điều trị khỏi hoàn toàn, chính vì vậy mà rất nhiều quan chức, quý tộc muốn mời ông làm thầy thuốc riêng nhưng đều từ chối. Cuộc đời của Hoa Đà chỉ mong có thể cống hiến hết mình cho y học.

          Hoa Đà trở thành huyền thoại thiên cổ không chỉ vì y thuật cao minh còn là do ông là một người tu Đạo có thành tựu, có thể nhìn thấy những gì mà người khác nhìn không thấy, chữa những bệnh mà người khác không thể chữa. Ông để lại khối kiến thức y học khổng lồ với ứng dụng lâm sàng phong phú, là tài sản trân quý vô cùng cho thế hệ sau.