Nhiều người có suy nghĩ là thuốc bổ thì ai cũng dùng được và ba kích dược liệu là một trong số nhiều vị thuốc gặp phải tình trạng này.

1. Ba kích là gì?

Rễ cây ba kích có hình trụ tròn hoặc hơi dẹt, cong queo, mỗi đốt dài 3 cm trở lên, đường kính 0,3 cm trở lên. Mặt ngoài rễ ba kích có màu nâu xám hoặc nâu nhạt, có nhiều vân dọc và ngang, có nhiều chỗ nứt sâu tới lõi gỗ. Mặt cắt qua rễ ba kích có phần thịt dày màu tím xám hoặc màu hồng nhạt, ở giữa là lõi gỗ nhỏ màu vàng nâu.

Ở nước ta, cây ba kích thường mọc hoang ở ven rừng, trên đồi rậm giữa các bụi bờ, bãi hoang. Cây ba kích được tìm thấy nhiều nhất ở Quảng Ninh, Hà Tây (cũ), Phú Thọ, Bắc Giang, Bắc Ninh.

Bộ phận dùng làm thuốc của cây ba kích là phần rễ, có thể đào lấy quanh năm, nhưng tốt nhất là vào mùa thu đông. Rễ ba kích sau khi đào về được rửa sạch đất cát, loại bỏ rễ con, sau đó đem phơi khô tới khi không dính tay, đập nhẹ cho bẹp, rồi tiếp tục phơi đến khô hoặc sấy nhẹ đến khô.

Một số cách bào chế dược liệu ba kích trong Y Học Cổ Truyền:

• Ba kích nhục: Lấy phần rễ ba kích sạch đồ kỹ hoặc luộc qua rồi rút bỏ lõi gỗ khi còn nóng, sau đó cắt đoạn, phơi khô;

• Chích ba kích: Lấy cam thảo giã dập, đem sắc lấy nước, bỏ bã rồi cho ba kích sạch vào đun tới khi mềm xốp có thể rút lõi gỗ. Sau đó rút bỏ lõi gỗ rồi cắt đoạn, phơi khô. Tỷ lệ pha trộn như sau 100kg ba kích thì dùng 6kg cam thảo.

Ba kích là một vị thuốc Y Học Cổ Truyền được nhiều người biết tới

2. Ba kích có tác dụng gì?